صد دام با یک دام
Article data in English (انگلیسی)
صد دام با یک دام
مهم ترین شگردهای فمینیستی برای نفوذ در کشورهای اسلامی
محمد آصف محسنی (حکمت)
مراد از شگردها، شیوه ها و روش های طراحی شده ای است که جریان های فمینیستی برای گسترش اندیشه های خود به کار می گیرند. در این نوشتار می کوشیم مهم ترین شگردهای مشترک گرایش های فمینیستی را برای نفوذ و گسترش در کشورهای اسلامی بیان کنیم:
1. اعمال نفوذ بر قوانین کشورهای اسلامی
قوانین یک کشور، به ویژه قانون اساسی، چارچوب نظام حاکم و مسیر حرکت کشور را مشخص می کند و ازاین رو اهمیت بسیاری دارد. جریان های فمینیستی با درک این مهم می کوشند در مراحل مختلف تدوین، تصویب و اجرای قوانین، اعمال نفوذ کرده و با این شیوه، راه را برای فعالیت و نفوذ در کشورهای اسلامی باز کنند. وجود این منفذها، زمینه حضور افراط گرایی می شود و چالشی جدی برای اجرای برخی احکام اسلامی پدید می آورد. پس از بیداری اسلامی و تحولات شگرف آن، کشورهای غربی بحث زنان و گسترش اندیشه های فمینیستی را به مثابه نقطه پرگار تهاجم فرهنگی خود قرار داده و تلاش می کنند به بهانه دفاع از حقوق زنان، بیش ترین اعمال نفوذ را در قوانین جدیدی که در این کشورها تدوین می شود، انجام دهند.
2. اعمال نفوذ بر نهادهای آموزشی و تربیتی
تلاش فمینیست ها، تأثیرگذاری تعیین کننده در عرصه تعلیم و تربیت است. آن ها به بهانه کمک به نهادهای آموزشی و مدرسه سازی در کشورهای اسلامی، اهداف خود را تعقیب می کنند و این عرصه را بهترین بستر برای تربیت فمینیستی می دانند. فمینیست ها می کوشند تا به دست اندرکاران عرصه تعلیم و تربیت بقبولانند که: 1. برای جبران گذشته ها باید به زنان توجه ای دوچندان صورت گیرد. 2. نباید هیچ گونه تفاوتی به لحاظ محتوا و مواد درسی، استاد و مربی، وسایل کمک آموزشی، ساعات درسی، یونیفرم مدرسه و غیره میان دختر و پسر وجود داشته باشد. 3. کلاس ها باید به صورت مختلط و رقابتی برگزار شود. 4. کلیشه های جنسیتی از برنامه های درسی حذف شده و در عوض ایمن سازی زنان و احترام گذاشتن به حقوق آنان مورد توجه ویژه قرار گیرد. 5. دختران باید مثل پسران ورزش های خشن انجام دهند و با ابزارهایی هم چون ماشین، تفنگ و غیره بازی کنند، مانند پسران کارهای سخت و مردانه انجام دهند، تا هرگونه ضعف انگاری زنان از اذهان عمومی زدوده شود.
فمینیست ها معتقدند نفوذ در عرصه تعلیم و تربیت، بهترین راه برای گسترش اندیشه های فمینیستی است و به همین منظور برنامه های مختلفی برای دانش آموزان مقاطع مختلف تهیه کرده و آن ها را در حجم گسترده ای میان فراگیران توزیع می کنند. آنان از طریق برگزاری دوره های آموزشی کوتاه مدت، کارگاه های مشاوره، همایش و نشست های علمی می کوشند زنان را هرچه بیشتر با حقوق و آزادی های سراب گونه غربی آشنا کنند. این درحالی است که نظریه تربیتی فمینیسم که بچه آوری را به معنای اسارت زنان می داند و روش های غیر انسانی هم چون روابط آزاد جنسی و سقط جنین را آموزش می دهد، نه با انسانیت و کرامت انسانی سازگاری دارد و نه با تربیت انسانی، بلکه تلاشی است در راستای مبارزه با واقعیت های تکوینی و ویژگی های فطری که خداوند متعال در زنان قرار داده است.
3. تأکید بر آزادی های فردی (آزادی غربی)
جریان های فمینیستی در همة ابعاد سیاسی، اقتصادی، اخلاقی و حقوقی، فرد و خواسته های او را ملاک و معیار قرار می دهد. زیرا فردگرایی به زنان امکان می دهد تا به استقلال کامل برسند و آزادانه امیال خود را پی بگیرند. این جریان ها می خواهند به زنان مسلمان القا کنند: برای جبران گذشته ها و محو روحیه اطاعت پذیری، آزادی های فردی برای آنان اولویت و اهمیت بیشتری دارد. در اثر نفوذ اندیشه های فمینیستی و قرائت سطحی که از آزادی و دموکراسی، در برخی از کشورهای اسلامی وجود دارد، زنان تلاش می کنند، به صورت گسترده در سمینارها، سینماها، اماکن تفریحی، ورزشی و بازارها که معمولاً زنان و مردان به صورت مختلط حضور دارند، شرکت کنند که متاسفانه همین امر سبب کم رنگ شدن ارزش های دینی و رواج مفسدهای اخلاقی در جامعه شده است.
4. ترویج بی حجابی و بدحجابی
لباس و نحوة پوشش افراد یک جامعه از عناصر مهم فرهنگ آن جامعه به شمار می آید و بیان گر تعلق آنان به یک سنت و فرهنگ معین است. حجاب یکی از این عناصر و از شاخصه های فرهنگ اسلامی است. حجاب به دلیل نقشی که در حفظ حرمت و ارزش زن، استواری خانواده و سلامت اجتماع دارد، همواره مورد تهاجم جریان های فمینیستی بوده است. واقعه کشف حجاب در کشورهای اسلامی و ترویج بدپوششی در دیگر کشورهای اسلامی، شاهد این مدعاست.
عادی سازی بی حجابی با شیوه های مختلف صورت می گیرد، که مهم ترین آن، کشاندن زنان بدحجاب و بی حجاب به اماکن عمومی است. آنان با به میدان آوردن زنان به این مکان ها افزون بر این که بی حجابی را امری عادی و هنجار جلوه می دهند، زنان باحجاب را نیز متهم به ارتجاع و عقب ماندگی می کنند تا از این راه، معروف را منکر و منکر را معروف جلوه دهند. متأسفانه این شگرد شیطانی، آثار شوم خود را برجای گذاشته، به گونه ای که امروزه در برخی از کشورهای اسلامی به صورت عادی شاهد حضور لجام گسیخته زنان با سرهای برهنه و تن های نیمه عریان در برابر دیدگان مردان نامحرم هستیم.
5. ترویج مد و آرایش های تحریک کننده
شکل لباس و پوشش افراد که یکی از عناصر مهم فرهنگ به شمار می آید، در جوامع مختلف از تنوع و گوناگونی برخوردار است. نوع لباسی که مردم انتخاب می کنند از نظر اندازه، شکل و رنگ، بسته به وضعیت فرهنگی آنان، از جامعه ای تا جامعه دیگر تفاوت دارد. لباس هایی که تاکنون در فرهنگ دینی و بومی کشورهای اسلامی رایج بوده، بیشتر لباس های بلند و گشاد است و زنان از لباس های کوتاه، تنگ و نازک پرهیز داشته اند. در اثر گسترش اندیشه های فمینیستی، امروزه برخی از زنان در کشورهای اسلامی از لباس ها و لوازم آرایشی استفاده می کنند که کم ترین سازگاری با ارزش های اسلامی و حجب و حیای زن مسلمان ندارد. متأسفانه لوازم آرایشی که عمدتاً از کشورهای غربی به کشورهای اسلامی سرازیر می شود، بازار بسیار گرم و مشتریان فراوان دارد. جریان های فمینیستی از این طریق می کوشند حجب و حیای زن مسلمان را که مهم ترین رکن هویت اوست، از بین برده و این گونه آزادی غربی و فحشا را در کشورهای اسلامی گسترش داده و مانع ترقی و تکامل مسلمانان شوند.
6. ایجاد دگرگونی در ماهیت و روابط خانوادگی
جریان های فمینیستی که ازدواج، مادری و همسری را ناشی از نظام مردسالارانه و ابزاری برای به بند کشیدن زنان قلمداد می کنند، چون نمی توانند نظام خانواده را در کشورهای اسلامی از میان ببرند، تلاش دارند ماهیت و روابط خانوادگی را دگرگون کنند. برای نمونه، هسته ای شدن خانواده ها، کنترل جمعیت و مشکلات فرزندآوری را تبلیغ می کنند. این تبلیغات وسیع، آن قدر تأثیرگذار بوده که حتی در روستاهای برخی کشورهای اسلامی، خانواده ها به سمت هسته ای شدن پیش می روند.
پَست جلوه دادن خانه داری، همسرداری و بچه داری، بزرگ نمایی مردسالاری، برقراری ملازمه میان تحصیل و اشتغال زنان در بیرون از خانه، از شگردهای بسیار خطرناک فمینیستی برای آسیب زدن به استحکام نهاد خانواده و ایجاد تغییر در ماهیت آن است. متاسفانه امروزه سخن گفتن از تکالیف خانوادگی و التزام به وظایف زوجین، هم چون تمکین زوجه، پذیرش قیمومیت مرد در خانواده، شرط اذن شوهر برای اشتغال و مسافرت های غیرضروری زن، مادری و ... تضییع حقوق زن و نقض آزادی های مشروع وی دانسته می شود. زنان متأثر از غرب، چنان بر آزادی زنان از وظایف و تکالیف ملازم با زوجیت دم می زنند، که هر دختر جوان را به سوی عصیان گری سوق می دهد. تشکیل انواع مختلف هم زیستی ها، به عنوان جانشینی برای خانواده واقعی، سپردن وظایف خانوادگی که بر محوریت عاطفه، دین داری و مسئولیت پذیری انجام می گرفت، به مؤسساتی که بر اساس منفعت تأسیس شده اند، نتایج اندیشه های فمینیستی است.
از دیگر فعالیت های فمینیستی برای آسیب زدن به نهاد مقدس خانواده، تبلیغ اشتغال در بیرون از خانه و در اولویت قرار دادن مشارکت سیاسی ـ اجتماعی زنان است. در پی همین تبلیغات گسترده، برخی از زنان فعال و تحصیل کرده، خانواده را مانع پیشرفت خود تلقی کرده و برای این که فارغ البال به اشتغال در بیرون از خانه بپردازند، به زندگی مشترک، پشت پا می زنند.
7. اسلام هراسی و مغالطه طالبانیسم یا فمینیسم
با توجه به محرومیت مضاعف زنان در برخی از کشورهای اسلامی و نیز تحجرگرایی حاکم بر این کشورها، جریان های فمینیستی می کوشند به زنان مسلمان القا کنند که تنها راه نجات آنان از محرومیت گذشته، پناه بردن به اندیشه های فمینیستی است. در این شیوه مملو از مغالطه، تلاش بر این است که اولاً همة ادیان را به یک چوب برانند و مطلقِ دین داری را با تحجر و واپس گرایی یکسان بدانند؛ ثانیاً دین داری را عامل عقب ماندگی، و دین گریزی را عامل ترقی نشان دهند؛ ثالثاً نیازهای کاذب هم چون آزادی غربی، فرار از قید لباس های سنتی، آزادی از قید حجاب، حضور لجام گسیخته در اماکن ورزشی، پارک ها، سینماها، مراکز آموزش موسیقی و غیره را بزرگ کنند و جزو نیازهای اساسی آنان بدانند.
8. سرمایه گذاری رسانه ای گسترده
رسانه ها منبع علمی، فرهنگی، تربیتی و سرگرمی یک جامعه هستند. فمینیست ها با بهره مندی از رسانه ها و سلطه بر آن، و با تولید برنامه های متنوع، فیلم های سینمایی، داستانی، مستند، انیمیشن و... اندیشه های خود را به صورت گسترده در جامعه ترویج می کنند. آنان در سیاست گذاری های رسانه ای برای زنان به عنوان فاعلان کنشگر که در برنامه های رسانه ای نقش ایفا می کنند، در ابعاد مختلف هم چون میزان و نحوه حضور زنان در رسانه و پوشش و گویش آنان در برنامه های تصویری، فرهنگ سازی می کنند. هم چنین برای زنان به عنوان مخاطبان و موضوع برنامه های رسانه ای، دقت ها و برنامه ریزی های ویژه دارند و از این طریق، اندیشه های فمینیستی را به آنان آموزش می دهند. برای نمونه، جریان های فمینیستی برای آزادی زنان از قید ازدواج، از طریق فیلم ها پدیدة شوم طلاق را بسیار عادی نشان می دهند و پدیده فرار از خانه و شکستن پیوند زناشویی را امری ساده می شمارند. در این سریال ها طلاق نه تنها یک اتفاق شوم نیست، بلکه به مخاطبان چنین القا می شود که طلاق، ناشی از درک و آزادگی زنان است. نتیجه آن که برخی از زنان، داستان های پردازش شده در فیلم را واقعی پنداشته، تلاش می کنند با جرات و جسارتی خانمان سوز خود را جای قهرمان این فیلم های سخیف قرار دهند.
9. استفاده از ادبیات
زبان، پدیدة اجتماعی است که در تربیت افراد و ایجاد دگرگونی های اجتماعی نقش مهمی ایفا می کند. زبان بازتاب دهنده و جهت دهنده افکار و باورهای یک جامعه است. فمینیست ها که زبان عامیانه و ادبیات فولکوریک را، به شدت ناقض حقوق زنان و نافی شخصیت آنان می دانند، از سویی خواستار تغییر زبان و ادبیات رایج مردانه در مدرسه و جامعه هستند و از سویی دیگر در راستای ترویج اندیشه های خویش از ابزارهای گفتاری و نوشتاری هم چون شعر، قصه و رمان، بیشترین بهره ها را می برند. در دهه های اخیر داستان ها، رمان ها، قطعات ادبی و شعر های فراوان سروده شده است که با فاجعه آمیز نشان دادن وضعیت زنان، راه رهایی از این وضعیت را پیروی از اندیشه های فمینیستی می داند. در خلق این آثار از قلم های بسیار روان و هنرمندان حرفه ای بهره گرفته می شود، به گونه ای که خواننده را ناخود آگاه با خود همراه و هم داستان می کند و او را وادار می کند که نمونه هایی از این وضع را در زندگی خود یا خانواده خود جست وجو و تخیل کنند. این داستان ها به قدری بر خوانندگان تأثیر می گذارد که هرگاه پدر به قصد خیرخواهی و نصیحت، دختر خود را از کاری منع کند، یا شوهر از زن خود کاری را بخواهد، بلافاصله پدر یا شوهر، به جای مرد مستبد و ظالم داستان قرار می گیرد و احساس مظلومیت و دشمنی نسبت به مرد در او پدید می آید.
10. الگوسازی فمینیستی
از اساسی ترین شگردهای فمینیستی، برجسته سازی زنانی است که با اندیشه های فمینیستی در جامعه عرض اندام می کنند. اعطای جوایز و مطرح کردن برخی زنان به عنوان چهره های شاخص جهانی و منادیان بزرگ پیشرفت و آزادی، ازجمله این برنامه ها است. در آمریکا و کشورهای مختلف اروپا نهادهای فمینیستی وجود دارد که از راه مطرح کردن زنان فمینیست و دعوت از آنان برای ارایه کنفرانس در مدارس و مراکز علمی، نگارش زندگی نامه و پخش آن در میان محصلان، زنان فمینیست را الگوی زنان آزاده و فعال، مطرح می کنند و از این راه، دختران را برای رسیدن به این قله ها و آرمان های فمینیستی به تکاپو وامی دارند.
منابع در دفتر نشریه موجود است.