ازدواج با دوستان اینترنتی و خیابانی 

احسان فدایی

شاه زاده ای سوار بر اسبی سفید

چشمانش را به صفحه مانیتور دوخته بود و نمی دانست چه جمله ای را تایپ کند. سرش گیج می رفت و نمی  توانست آن چه را که در مقابلش می بیند، باور کند. کمی مکث کرد، آب دهانش را قورت داد و دستانش را روی میز گذاشت تا انگشتانش دکمه های کیبورد را احساس کند. به خود که آمد، روی صفحه نوشته بود: بله! پیشنهادتو قبول می کنم!
در خواب هم نمی توانست تصور کند که فردی که در یکی از کشورهای اروپایی زندگی کرده و در رشته مهندسی تحصیل می کند، به همین راحتی از او خواستگاری کند. آن شب تا صبح چشم برهم نگذاشت.
بعدها فهمید که مهندسِ جوانِ فرنگ رفته تا دیپلم بیش تر نخوانده است و در یکی از مناطق جنوبی شهر زندگی می کند، ولی او که دیگر دل بسته شده بود، مهر بدبختی خود را پای کتاب زندگی اش زد و حالا پس از چهار سال زندگی، با داشتن دختری دوساله، پله های دادگاه را بالا و پایین می رفت تا طلاق خود را از همسر معتادش بگیرد.

دلیل بعضی ها

عصر ارتباطات است و جهان به کوچکی یک دهکده. چرا باید دغدغه خواستگار و خواستگاری رفتن را داشته باشیم؟ چرا باید بمانیم تا خواستگار از در وارد شود یا نشود؟ چرا هی از این خانه به آن خانه برویم و جواب رد بشنویم؟ پس بهتر است دست به کار شویم و خودمان سرنوشت خودمان را رقم بزنیم.
چه بسا دانشگاه محیط خوبی برای انتخاب باشد. محیط اینترنت و اتاق های چت هم برای شروع بد نیست؛ می توانیم از بین ده ها گزینه، بهترین را انتخاب کنیم و... .

عشق دریایی ست قعرش ناپدید

شاید تاکنون اصطلاح «عشق رمانتیک» را شنیده باشید. عشق رمانتیک یک مفهوم قدیمی است، اما این باور که عشق، ربط زیادی به ازدواج دارد، جدیدتر و همگانی تر شده است.(1) حتماً شما هم این جمله را شنیده اید که «علاج عشق، ازدواج است». عشق به عنوان شرط ازدواج، اختصاص به جامعه ما و این زمانه ندارد؛ داستان ها و حکایت ها در این باره نشان از تاریخچه بسیار طولانی آن دارند.
این عشق ممکن است با یک نگاه، یک چت، یک جزوه و یا... آغاز شود، اما این که چرا و چگونه پایان می یابد، جای بحث ما نیست. مهم این است که در بیش تر موارد تصور می شود که ازدواج  بر مبنای عشق شکل گرفته  است؛ حال آن که کم تر به ماهیت آن توجه شده است.
در این جا یک سؤال مطرح می شود؛ این که «عشق چه باید باشد تا پایدار و تازه بماند؟»
«استرنبرگ»(2) سه جزء تشکیل دهنده رابطه عشقی را به این صورت تعریف می کند:
«صمیمیت»: جزء هیجانی و عاطفی عشق است و شامل احساس نزدیک بودن و اشتراک احساسات است.
«شهوت»: جزء انگیزشی است و همان جاذبه جنسی میان دو طرف است.
«تعهد»: جزء شناختی عشق است و به نحوی بازتابی از قصد و نیت شخص است که باعث می شود او در رابطه پایدار باشد.
ارتباطی که یک ازدواج موفق را رقم می زند، باید برپایه  تعهد، صمیمیت و شهوت شکل گرفته باشد. در ازدواج، چتر تعهد، بر عواطف و هیجانات زن و مرد سایه می افکند تا صمیمیت ایجاد شود و احساسات قوام یابد، حال آن که در عشق رمانتیک، فرد در ابراز صمیمیت و شهوت جنسی خود نسبت به معشوق قوی است، اما در داشتن تعهد ضعیف. یا این که در عشق شیدایی فرد تنها مؤلفه شهوت را دارد و در ابراز صمیمیت و داشتن تعهد به طرف مقابل ضعیف عمل می کند.
بنابراین ارتباطی که با بی تعهدی و بر پایه هوس شروع می شود، چه جای تامل دارد؟ آیا می توانید در جوانی که در کوچه، پس کوچه ها به دنبال شما بوده و یا دختری که در خیابان به شما بله گفته است، تعهد بیابید؟

بچه ها! مواظب باشید

  طبق آمار اداره  کل مطالعات اجتماعی و بررسی های اجتماعی ناجا، 63 تا 68  درصد چت روم ها در اختیار جوانان قرار دارند و جوانان ایرانی گوی سبقت را حتی از مردم آمریکا و کانادا هم ربوده اند. گفته می شود، 80  درصد دانشجویان در معرض خطر اعتیاد به اینترنت قرار دارند و بیش از 14 درصد آن ها بیش از 20 ساعت در هفته را در فضای مجازی و اینترنت می گذرانند و... .

من آنم که رستم بود پهلوان

متاسفأنه در اینترنت و در هر فضای مجازی دیگری افراد به جای این که واقعیات را مطرح کنند، از آرزوهایشان سخن می گویند، و این نکته ای است که از چشم خیلی ها پنهان می ماند.
تا به حال فکر کرده اید که چرا وقتی در اینترنت، دانشگاه، خیابان و... وارد فضای معارفه پیش از ازدواج می شوید، با پیام های مختلفی بمب باران می شوید؟ آن هایی که فکر می کنید آمده اند انتخاب کنند، خیلی عجله دارند، همه مستقیم می روند سر اصل مطلب و از شما سن، جنس و محل ملاقات را می پرسند. بعد هم ادعاها و مطالبی را اظهار می کنند که...
مهم ترین ویژگی فضای چت، اینترنت و حتی خیابان جابه جایی مجــــاز و واقعیت است. این جابه جایی آن قدر ظریف اتفاق می افتد کـــه افراد به ســادگی دنیای خیال را با جهان واقعیت اشتباه می گیرند. در فضاهای حقیقی، افراد یک دیگر را ملاقات می کنند، با هم معاشرت و تعامل دارند، حرف می زنند و با گذشت زمان با یک دیگر رابطه صمیمی می یابند، اما اینترنت و خیابان به خاطر دور نگه داشتن افراد از واقعیت های اجتماعی، فضاهایی مجازی محسوب می شوند. در این فضاها نمی توان باور کرد که زمینه شناخت یک ازدواج موفق فراهم گردد؛ بنابراین این ازدواج  معمولاً باعث می شود که فرد فضای ذهنی خود را با فضای عینی اشتباه بگیرد. فضای ذهنی کاملاً نیازمند هدایت است؛ وگرنه در معرض خطا قرار می گیرد. مدتی پس از یک ازدواج اینترنتی یا خیابانی، مؤلفه های ذهنی فرد به حالت عادی باز می گردند و شخص متوجه می شود که در دام یک ازدواج ناموفق گرفتار شده است و توانایی ادامه راه را ندارد؛ بنابراین دست به دامان طلاق می شود. می توان پیامد های ناگوار این روابط را در موارد زیر خلاصه کرد:
1. حاصل نشدن شناخت کافی برای ازدواج؛
2. غیرواقعی و نادرست بودن بخش زیادی از اطلاعات داده شده در بسیاری از مواقع؛
3. احتمال وجود ارتباط هر یک از دو طرف با افراد دیگر، حتی پس از ازدواج؛
4. احتمال سوءاستفاده از افراد ساده؛ به ویژه در اینترنت؛
5.  طغیان غرائز و گرفتار شدن در دام هوس؛
6. از بین رفتن شرافت، قداست و آبروی والدین دو طرف؛
7. ایجاد زمینه ای برای از بین رفتن روش های سنتی، دینی و قانونی ازدواج در جامعه؛
8. ایجاد از هم گسیختگی و از بین رفتن روابط گرم والدین و فرزندان در خانواده؛
9. از بین رفتن غیرت در مردان و حیا در زنان در طول مدت این ارتباطات؛
10. ناکامی زوجین و جدایی آن ها در بیش تر موارد.

مشتریان این بازار

تحقیقات نشان داده است، کسانی از فضای چت (گفت وگو) استفاده می کنند، یکی از این دو گروه هستند:
1. کسانی که به هر دلیل با محدودیت های ارتباطی با جنس مخالف روبه رو هستند.
خانواده هایی که فضای مطلوب ارتباطی داشته باشند، کم تر به این فضا رو می آورند. در واقع فرزندان چنین خانواده هایی که از مهارت های بالایی در ارتباط با پیرامون خود برخوردارند، نیازی به این ارتباط غیرواقعی و مجازی نمی بینند
2. کسانی که کانون گرم خانواده به هر علت از آن ها پذیرایی نکرده است.
این افراد در واقع تشنه توجه دیگران و نیازمند شدید ارتباط و دوستی با آن ها هستند. آن ها چون شرایط یک ازدواج موفق و سالم را ندارند، معمولاً سعی می کنند با افراد متعدد ارتباط برقرار کنند و هر لحظه در پی آن هستند که توجه دیگران را از هر طریق ممکنی، حتی دادن اطلاعات نادرست و غیرواقعی درباره خودشان جلب کنند.

پی نوشت ها:

1. ریتا اتکینسون و...، «زمینه روانشناسی هیلگارد»، ص 622.

2. Sternberg.